Sporcu beslenmesi, yalnızca sağlık için değil aynı zamanda antrenmanları optimize etmek ve iyi bir performans sergilemek açısından da kritik öneme sahiptir. Sporla ilgilenen herkesin beslenme gereksinimleri farklıdır. Yapılan sporun yoğunluğuna ve süresine göre beslenme ihtiyaçları değişir. Yine de sporcuların tüketmeleri gereken besinler ortalama benzerdir. Sporcu beslenme programı oluşturularak, bazı gıdaların alımına önem verilmesi daha iyi bir süreç deneyimini mümkün kılar. Diğer yandan performansı artırır ve sağlığı optimal düzeyde teşvik eder.
Zayıflamak için spor yaparken beslenme önemli olduğu kadar kilo almak için sporcu beslenmesi de son derece önemlidir. Bu noktada tüketilen besinlerin içeriği ve türü de önem kazanır. Hem yetişkin hem de çocuk sporcu beslenmesi dikkat ve özen gerektiren bir husustur. Sporcular ne yemeli sorusunun yanıtı çok çeşitlidir. Karbonhidrat, vitaminler, mineraller, lif, protein gibi birçok besin bileşeninden tam ve dengeli oranda beslenmek gerekir. Bu sayede optimum sağlık ve performans elde edilebilecektir. Doğru beslenme sayesinde kişilerin hedeflerine ulaşması da söz konusu olabilecektir.
Bitkisel protein kaynaklarından biri olan bezelye proteini, sporcu beslenmesi söz konusu olduğunda ön plana çıkan bir yiyecek. Bezelyeden imal edilen ve son dönemlerde popülerliği artış gösteren bir besindir. Süt ürünlerine ve soyaya alerjisi bulunan kişilerin de sıklıkla tercih ettiği bir üründür. Vegan ve vejetaryen beslenme düzeninde yer alır. Yüksek protein içeriği ile dikkat çeken bezelye proteininin sindirimi de kolaydır. Düşük alerjen özelliği ile hemen herkes için uygundur. Lif bakımından zengindir. Kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Kalp sağlığını destekler.
Bitkisel protein kaynaklarından bir diğeri de pirinç proteinidir. Sporcu beslenmesi listesinde yer alan pirinç proteini, sağlıklı ve çok yönlü bir gıdadır. Bu, kahverengi pirinç gibi belirli pirinç çeşitlerinden elde edilen bir protein kaynağıdır. Yüksek protein kaynağı olduğu için sporcuların olmazsa olmazlarından biridir. Bitkisel beslenme düzeninde yer alan bu ürün, herkese hitap eder. Yüksek biyolojik değere sahiptir. Vücut tarafından kolayca emilen bütün amino asitleri yapısında bulundurur. Kasların onarımında ve büyümesinde yararlı olduğu bilinmektedir. Üstelik sindirimi kolaydır ve glutensiz bir üründür. Çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti bulunan kişilere de önerilen bir besindir.
Çoban çökerten bitkisinin bilimsel adı Tribulus terrestris olarak geçer. Dünyanın pek çok yerinde doğal olarak yetişir. Akdeniz havzasında yaygındır. Halk arasında demir dikeni ve çarık dikeni gibi isimlerle de tanınır. Dikenli meyveleri ve sarı renkli çiçekleri bulunur. Geleneksel tıpta sıklıkla kullanılır. Çeşitli rahatsızlıkların doğal tedavisinde etkili olduğu bilinmektedir. Özellikle de erkeklerde cinsel performansı artırdığı düşünülmektedir. Çoban çökerten, testosteron seviyelerini artırır ve cinsel isteği ve performansı yükseltir. Enerji verici bir etkisi bulunur. Yorgunluğu giderir. Dolayısıyla sporcuların da dikkatini çeken bir besindir. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kalp sağlığını teşvik eder.
Erkeklerde cinsel performansı artıran bitkiler arasında çakşır kökü ve tozu da yer alır. Akdeniz Bölgesi’nde sıklıkla yetiştirilen bir bitkidir. Yüzyıllardan bu yana alternatif tıpta kullanılır. Ferula olarak tanınır ve kök kısmı tıbbi amaçlarla tüketilir. Bu bitkinin tozu ise daha kolay tüketimi mümkün kılar. Sindirimi düzenler, solunum sistemi sağlığına iyi gelir, eklem ağrılarını yok eder. Cilt sağlığını korur ve bağışıklığı güçlendirir. Sporcu beslenmesi söz konusu olduğunda dikkat çeken bitkilerden biridir.
Karaciğer sağlığı için önemli bitki olan deve dikeni, bitkisel takviyelerden biridir. İçinde yer alan silimarin isimli antioksidan nedeniyle vücudun serbest radikallere karşı korunmasını sağlar. Diğer yandan karaciğer sağlığını destekler. Bu bitkinin en bilinen faydası, karaciğeri onarma ve koruma özelliğidir. Karaciğer yağlanması, siroz ve karaciğer iltihaplanması gibi durumlarda tercih edilebilir. Antioksidan açısından yoğundur. Kalp, cilt ve bağışıklık sistemi sağlığına iyi gelir. Sindirim sistemi problemlerine iyi gelir ve şeker hastaları için de tavsiye edilen bir bitkidir.
Karaciğeri koruyan bitkilerden biri olan enginar, sporcuların da favorilerindendir. Enginar ekstresi ve enginar yaprağı tozu gibi pek çok farklı formda üretilir. Yapısında bulunan sinarin, luteolin gibi bileşenler ile vücut üzerinde önemli etkiler bırakır. Karaciğeri detoksifiye eder. Zararlı bileşenlerden karaciğerin temizlenmesine yardımcı olur. Karaciğerdeki hücreleri yeniler ve karaciğer yağlanmasına karşı koruma oluşturur.
Yorgunluk gideren ve performans artıran ginseng, sporcu beslenmesi için önemli olan bileşenlerden biridir. Enerji seviyesini artıran bu bitki, yorgunluğu ortadan kaldırmanın en kolay yollarından biridir. Bu nedenle sporcular tarafından en çok tercih edilen ürünler arasında konumlanır. Bunlara ek olarak beyin fonksiyonlarını iyileştirir, stresi ve depresyonu önler, kalp sağlığını korur.
Yorgunluk ve performans konusunda etkili olduğu kabul edilen maca kökü tozu, sporcuların vazgeçilmez ürünlerinden biridir. Çeşitli gıdalara dahil edilebilir ya da suda çözülerek tüketilebilir. Odaklanmayı artırır, stres ve depresyonu önler. Erkeklerde testosteron seviyelerini yükseltir. Kadınlarda da regl düzensizliklerine iyi gelir.
Sporcu beslenmesi söz konusu ise performans oldukça önemlidir. İşte bu noktada devreye giren ürünlerden biri de keçiboynuzu tozu ve unu olur. Performans artıran bu ürün, sporcuların beslenme düzeninde yer alması gereken besinler arasındadır. Lif açısından yoğun olan keçiboynuzu, sindirimi kolaylaştırır ve kabızlık sorununa kesin çözüm üretir. Bağırsak sağlığı açısından da önerilen bir besin olduğunu söylemek mümkün. Enerji vericidir. Bağışıklığı, kemik ve cilt sağlığını korur. Balgam söktürücü özelliği de bulunur.
Sıfır kalori olmasıyla dikkat çeken bitkisel şekerler, rafine şekere oranla çok daha doğaldır. Aynı zamanda bitkisel şekerlerin besin değeri de bir hayli yüksektir. Genel olarak bitki özlerinden ve meyvelerden elde edilen bu şekerler, vücuda daha yavaş bir şekilde enerji vermektedir. Sporcu beslenmesi için önerilen ürünlerdir. Toz stevia otu, stevialı tatlandırıcı, eritritol toz tatlandırıcı gibi seçenekleri mevcuttur.
Erkeklik hormonu üzerinde olumlu etkisi olduğu bilinen azgın teke otu, sporcu beslenmesi ürünleri arasında yer alır. Bilimsel ismi Epimedium olarak geçer. Cinsel performansı artırdığı için yüzyıllardan bu yana Çin tıbbında kullanılan bir üründür. Ereksiyon sorunlarına iyi gelen bitki olarak da lanse edilir. Erken boşalmayı önler ve cinsel problemleri ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Vücuda enerji vermesi ve yorgunluğu azaltması nedeni ile sporcular tarafından da sıklıkla tercihe edilir.
Tatlı su kaynaklarında yetişen mavi-yeşil alg türü olan spirulina, yüksek besin değerine sahiptir. Sporcu beslenmesi için önerilen bir besindir. Süper gıda olarak bilinir. Protein, vitaminler ve mineraller yönünden zengindir. Antioksidan açısından da oldukça yoğundur. Kilo kontrolüne yardımcı olur ve vücuda enerji verir. Bağışıklığı güçlendirir, kan şekerini düzenler ve kolesterol seviyelerini dengeler. Vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
Sporcu beslenme ürünleri arasında yer alan propolis, antioksidan bakımından zengindir. Güçlü antibakteriyel özelliğe sahiptir. İltihap giderici, bağışıklığı güçlendirici etkileri ile dikkat çeker.
Glutensiz kepekli pirinç unu, glutensiz siyah pirinç unu, glutensiz basmati pirinç gibi pek çok farklı gıda, sporcuların beslenme düzeninde yer alır. Hem sağlıklı beslenmek ve performansını artırmak isteyen kişiler hem de gluten hassasiyeti olanlar bu tür ürünlere odaklanırlar.
