Pancar tohumu, şeker pancarı olarak bildiğimiz tatlı ve besleyici bitkinin ilk halidir. Bu küçük tohumlar, toprağa ekildiğinde büyük ve tatlı kökleri olan pancar bitkisine dönüşür. Şeker pancarı, şeker üretiminde yaygın olarak kullanılmasının yanı sıra pek çok yemeğin de önemli bir bileşenidir.
Tarımla ilgilenmek isteyenler, pancar tohumu nedir merak ediyor. Pancar tohumu, tatlı ve besleyici bir bitki olan şeker pancarının başlangıç noktasıdır. Tarımda, bahçecilikte ve beslenmede önemli bir yere sahiptir. Pancar tohumları genellikle küçük, yuvarlak ve kahverengi tonlarca olur. Bir tohumun içinde birden fazla tohum bulunabilir.
Pancar yetiştirmek isteyenlerin merak ettikleri bir diğer husus da pancar tohumu kaç günde çimlenir sorusunun yanıtı. Pancar tohumunun çimlenme süresi, birkaç faktöre bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle 10-15 gün arasında gerçekleşir. Toprak sıcaklığı en az 7°C olmalıdır. Daha yüksek sıcaklıklarda çimlenme daha hızlı gerçekleşir. Tohumların çimlenebilmesi için toprağın nemli olması gerekir. Ancak aşırı sulama da çimlenmeyi engelleyebilir.
Taze ve sağlıklı tohumlar daha hızlı çimlenir. Tohumlar toprağa 2-3 cm derinliğinde ekilmelidir. Daha derin veya daha sığ ekim çimlenmeyi olumsuz etkileyebilir. Pancar ekimi için en uygun zaman ilkbahar aylarıdır. Toprak ısındığında ve don tehlikesi geçtikten sonra ekim yapılabilir. Özellikle çimlenme döneminde toprağın nemli tutulması önemlidir. Pancar bitkisi güneşli yerleri sever. Bu nedenle ekim yapılacak alanın güneş alması şarttır.
Pancar tohumu ekimi için en uygun zaman, genellikle ilkbahar mevsiminin başlangıcıdır. Daha spesifik olarak, mart ayı sonu ile nisan ayı ortası arası, birçok bölge için ideal bir ekim dönemi olarak kabul edilir. Toprak sıcaklığı, tohumların çimlenmesi için önemlidir. Genellikle 10-12°C civarında bir toprak sıcaklığı, pancar tohumlarının hızlı ve eşit bir şekilde çimlenmesini sağlar.
Geç donlar, yeni çıkan fideleri olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, don tehlikesinin geçtiği kesinleştikten sonra ekim yapmak daha güvenlidir. Yağış miktarı, toprak yapısı ve iklim gibi faktörler de ekim zamanını etkileyebilir. İlkbahar aylarında hava sıcaklıkları artar ve toprak ısınır. Bu durum, tohumların çimlenmesi için ideal koşulları sağlar.
Peki pancar tohumu nasıl ekilir? Pancar, güneşli ve iyi drene olan toprakları sever. Bahçenizin en güneşli köşesini seçin. Toprağı iyice gevşetin ve büyük taşlardan arındırın. Kompost veya iyi çürümüş gübre ekleyerek toprağın besin değerini artırabilirsiniz. Genellikle mart ayı sonu ile nisan ayı ortası arası, pancar ekimi için idealdir. Ancak bölgenizin iklim koşullarına göre bu tarihler değişebilir.
Bazı bölgelerde sonbaharda da ekim yapılabilir. Fakat bu durumda kışa dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir. Tohumları toprağa yaklaşık 2-3 cm derinliğinde ekmeniz yeterlidir. Daha derin ekim, çimlenmeyi zorlaştırabilir.
Pancar bitkileri, kökleri için yeterli alana ihtiyaç duyar. Sıralar arası mesafe en az 30 cm, bitkiler arası mesafe ise 10-15 cm olmalıdır. Toprağa küçük çukurlar açın ve her çukura 2-3 adet tohum yerleştirin. Tohumları toprakla örtün ve hafifçe bastırın. Tohumlar çimlenene kadar toprağı nemli tutmak önemlidir. Ayrıca aşırı sulama da kök çürümesine neden olabilir.
Çimlenmeden sonra sulama sıklığını azaltabilir, ancak toprak kurumamasına dikkat etmelisiniz. Yabani otlar, pancar bitkisinin büyümesini engelleyebilir. Bu nedenle düzenli olarak ot alma yapmanız gerekir. Eğer toprağınızın besin değeri düşükse, büyüme dönemi boyunca organik gübreler kullanabilirsiniz.
Yetiştiricilik yapmak isteyenler, pancar tohumu nerede yetişir öğrenmek ister. Şeker pancarı, kökleri sayesinde topraktan su ve besin maddelerini iyi bir şekilde çekebildiği için genellikle ılıman iklimlerde ve verimli topraklarda yetiştirilir. Türkiye'de ise şeker pancarı üretimi özellikle İç Anadolu ve Ege bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bu bölgelerdeki verimli ovalar ve düzenli sulama imkanları, şeker pancarı yetiştiriciliği için uygun koşullar sunar.
Pancar tohumunun muhafazası önemlidir. Öyleyse pancar tohumu nasıl saklanmalı? Tohumlar, yüksek sıcaklık ve nemden etkilenir. Bu nedenle, tohumları serin, kuru ve karanlık bir yerde saklamalısınız. Buzdolabının sebzelik bölmesi, tohumları saklamak için ideal bir yerdir. Tohumları, hava geçirmez cam veya plastik kaplarda saklayın. Bu kaplar, tohumların nemden ve haşerelerden korunmasını sağlar.
Pancar üretiminde bir diğer önemli konu da sulama oluyor. Pancar tohumu kaç günde bir sulanır? Tohumların çimlenmesi için toprağın nemli olması önemlidir. Bu dönemde, toprağın üst kısmının kurumasına izin vermeden düzenli olarak sulama yapmak gerekir. Haftada 1-2 kez hafif sulamalar yeterli olabilir. Kökler gelişmeye başladığında sulama sıklığı biraz azaltılabilir. Ancak toprak yine de nemli tutulmalıdır. Yetişkin pancar bitkileri daha kuraklığa dayanıklıdır. Uzun süreli kuraklıkta yine de sulama yapmak gerekebilir.
Pancar, mutfaklarımızda sıkça yer alan ve farklı renkleriyle de gözümüzü alan bir sebzedir. Pancarın farklı türleri olduğu gibi, tohumları da farklı özelliklere sahip çeşitlere ayrılır. Bu çeşitlilik, hem yetiştirme koşullarına hem de tüketim amaçlarına göre seçim yapmamızı sağlar. Pancar tohumu çeşitleri arasında kırmızı pancar tohumu, şeker pancarı tohumu, sebze pancarı tohumu, beyaz pancar tohumu, sarı pancar tohumu ön plana çıkar.
