Bitkilerin sürekli yeniden yetişmesi için tohumlar kullanılır. Bu ürünler de bitkinin kendisinden elde edilir. Ardından ekim mevsiminde kullanılmak üzere muhafaza edilir. Lavanta tohumu da bu tohum türlerinden biridir.
Lavanta, ballıbabagiller olarak da bilinen Lamiaceae familyasında yer alan bir bitki türüdür. Oldukça geniş bir alanda yetişir. Akdeniz ülkeleri ve Atlas Okyanusu’ndaki adalar bu yerlere örnek verilebilir. Çalıya benzer bir görünümü vardır. Çiçek kısmı kırmızı-mor bir renge ve başak biçiminde bir görünüme sahiptir. 1000-1800 metre arası rakımlarda çok iyi yetişir. Daha düşük rakımlarda yetişen lavanta türleri de vardır. Ağrı kesici, balgam söktürücü, boya esansı ve böcek kovucu gibi farklı amaçlarla kullanılır.
Lavanta yetiştirmek için lavanta tohumu kullanılır. Lavanta tohumunun lavantanın kendisi olduğu söylenebilir. Lavantanın kurutulup uygun şartlarda muhafaza edilmesiyle elde edilir. Bu tohumlar da tohumluk olarak bırakılan lavantalardan alınır.
Lavanta tohumu kaç günde çimlenir sorusuna birçok kişi yanıt arar. Bu soruya ortalama olarak 3 gün içinde çimlenir şeklinde yanıt verilebilir. Çimlenme süresini etkileyen bazı unsurlar vardır. Tohumun kalitesi, toprak yapısı, toprak ısısı, sulama ve gübreleme bu etkenlere örnek verilebilir.
Lavanta tohumları iç mekanda yılın tamamında ekilebilir. Ancak dış mekanda yalnızca belli zamanlarda ekilmesi uygundur. Öyleyse lavanta tohumu ne zaman ekilir?
Lavanta tohumu için 2 önemli zaman dilimi vardır. Bunlardan birincisi Mayıs ayıdır. Mayıs ayında ekilen lavanta tohumları, yaz aylarında olgunlaşır. Diğer zaman dilimi ise Kasım ayıdır. Kasım ayında ekilen lavanta tohumları ile kışı lavantaların güzel kokusu eşliğinde geçirmek mümkün olur.
Lavanta tohumunun ekilme şekli, tohumun sağlıklı bir şekilde büyümesini çok etkiler. Bu nedenle lavanta tohumu nasıl ekilir bilinmelidir. Lavanta tohumu ekmek için ilk olarak güneş gören bir alan tercih edilmelidir. Toprak çapalanarak otlarından temizlenmelidir. Nemli olacak şekilde bir miktar sulandıktan sonra 3 cm derinlikte tohum yuvaları kazılmalıdır. Her tohum yuvası arasında 100 cm boşluk bırakılarak bitkiye gelişmesi için yeterince alan bırakılmalıdır. Tohum ekildikten sonraki ilk üç gün boyunca düzenli sulama yapılmalıdır.
Lavanta tohumu nerede yetişir sorusuna kapsamlı bir şekilde yanıt verilebilir. Farklı lavanta türleri arasında değişiklik olsa da genel olarak 600-2000 metrelik rakımlarda lavantalar iyi yetişir. İtalya, Fransa, İspanya, Moldova, Bulgaristan, Gürcistan, Tacikistan, Ukrayna ve Rusya lavantanın yetiştiği ülkelere örnek verilebilir. Ülkemizde ise en çok Isparta, Çanakkale, Burdur ve Edirne gibi şehirlerimizde yetişir.
Lavanta tohumları uygun şekilde saklandığı taktirde birkaç yıl korunabilir. Peki lavanta tohumu nasıl saklanmalı? Tohumların ışık almayan serin bir alanda saklanması gerekir. Bunun için tohumlar hava almayan bir kaba konulabilir. Lavanta tohumu saklamak için başka bir alternatif de talaş ile karıştırarak saklamaktır.
Lavanta tohumunun çok fazla sulanması gerekmez. Susuzluğa dayanıklı bir bitki olduğu için aşırı sulama durumunda olumsuz etkilenir. Lavanta tohumu kaç günde bir sulanır sorusuna haftada bir sulama yapılmalı şeklinde yanıt verilebilir. Bir saksı için bir çay bardağı su yeterlidir. Buna göre lavanta sayısına göre uygun miktarda sulama yapılabilir.
Lavanta yetiştirmek için lavanta tohumu çeşitleri arasında tercih yapılmalıdır. Çoğu bitki gibi lavantanın da farklı türleri mevcuttur. Bu türlerden bazıları yetiştiriciler tarafından daha çok ilgi görür. Lavanta tohumu, İngiliz lavantası tohumu, bodur İngiliz lavantası tohumu, Japon deniz lavantası tohumu ve karışık renkli deniz lavantası tohumu gibi tohum türleri arasından kendinize uygun olanı seçebilirsiniz.
Lavanta tohumu eken kişiler eşsiz kokulu lavanta çiçeklerini görmek için sabırsızlanır. Bu nedenle lavanta tohumu ne zaman çiçek açar merak edilir. Mayıs aylarında ekilen lavanta tohumları genellikle Haziran-Ağustos ayları arasında çiçek açar. Çiçek açma süresini etkileyen bazı dış etkenler vardır. Bitkinin yeteri kadar güneş ışığı almayan bir yere ekilmesi ve iklim koşulları bu dış etkenlerden bazılarıdır. Kasım ayında ekilen lavanta tohumları ise Ocak-Mart ayları civarında çiçek açarak eşsiz kokusu ile mest eder.
