Bezelye, ülkemizde en çok tüketilen sebzeler arasında yer almaktadır. Ayrıca bezelye yetiştiriciliği de oldukça fazla yapılmaktadır. Bu nedenle bezelye tohumu nedir ve bezelye tohumu nasıl ekilir gibi konularda birçok araştırma yapıldığı görülmektedir.
Bezelye, Latince Pisum Sativum olarak da adlandırılan bir bitkidir. Fabaceae yani baklagiller familyasında yer alan Pisum cinsi bitkilerden biridir. Tırmanıcı bir bitki olan bezelyenin çiçekleri beyazdır. Bu çiçekler sonrasında yeşil kabuklu ve iri taneli olan ürünler verir. Bu iri taneler aynı zamanda bezelyenin tohumudur. Bu taneler yuvarlaktır. Kökeni Batı Asya’ya ve Avrupa’ya dayanmaktadır.
Bezelyenin içinde bol miktarda protein, diyet lif, fosfor, kalsiyum, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, A vitamini, B vitamini, C vitamini ve E vitamini bulunmaktadır.
Bezelye kapsüllerinde bulunan tanelere bezelye tohumu da denilmektedir. Bu tanelerin kurutulmasıyla ekime hazır tohumlar elde edilmektedir. Bunun yanı sıra tarım ürünü satan birçok işletmede de bezelye tohumu satılmaktadır.
Bezelye tohumlarının çimlenme süresi farklı iklimlere ve koşullara göre değişmektedir. İdeal koşullarda bezelye tohumu kaç günde çimlenir sorusuna 7 gün olarak yanıt verilebilir. Bu sürenin 10 güne kadar çıkması da normal karşılanan bir durumdur. Eğer çimlenme bu süreden daha uzun olursa yetiştirme koşulları ile ilgili bir yanlışlık söz konusu olabilir. Örneğin sıcaklık yeteri kadar yüksek veya düşük olmayabilir. Bezelye tohumu ile ilgili yapılan araştırmalara göre bu bitkinin çimlenmesi için 10-12 derece idealdir.
Bezelye tohumu ne zaman ekilir sorusunun yanıtı tohumun türüne göre değişiklik göstermektedir. Erkenci- yarı erkenci bezelye tohumlarının ekimi Şubat-Mart aylarında gerçekleştirilebilir. Yarı erkenci-geçci bezelye tohumlarının ekimi Mart-Nisan aylarında yapılmalıdır. Sonraki süreçte sıcağa daha dayanıklı olan bezelye tohumları ekilmelidir. Kasım-Aralık aylarında ise soğuğa daha dayanıklı olan bezelye tohumları ekilebilir.
Bezelye tohumlarından daha verimli bir sonuç almak için bezelye tohumu nasıl ekilir bilinmelidir. Bunun için ilk olarak çimlendirmeden önce bezelye tohumları bir gün suda bekletilmelidir. Bu şekilde çimlenme oranı arttırılmaktadır.
Bezelye tohumları ekilmeden önce toprak işlenmelidir. Ardından toprakta 5-8 cm aralıklı olacak şekilde kanallar kazılmalıdır. Toprak derinliği 2,5 cm olmalıdır. Hazırlanan bezelye tohumları bu çukurlara konulduktan sonra üzeri güzelce kapatılmalıdır.
Ülkemizin birçok noktasında bezelye yetiştirilmesi mümkündür. Ancak iklime göre farklı yerlerdeki ekim zamanı değişir. Öyleyse bezelye tohumu nerede yetişir sorusuna yanıt olarak Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bezelye yetiştiriciliği oldukça fazladır denebilir. Karadeniz’de bezelye yetiştirilmektedir. Havanın çok sıcak ve kuru olduğu bölgeler ile çok düşük olduğu bölgelerde bezelye yetiştirirken ekstra özen gösterilmelidir.
Bezelye tohumları saklanarak daha sonra da kullanılabilir. Peki bezelye tohumu nasıl saklanmalı? Bezelye tohumlarının bozulmadan saklanması için ilk dikkat edilmesi gereken tamamen kurutmaktır. Kapsüllerden ayıklanan bezelye tohumları güzelce kurutularak nem olmayan bir ortamda uzun süre muhafaza edilebilir.
Bezelye tohumu ekildikten sonra düzenli olarak sulanmalıdır. Bezelye tohumu kaç günde bir sulanır sorusu bu nedenle oldukça fazla araştırılmaktadır. Bezelye tohumlarının sulanma sıklığında çeşitli faktörlere göre değişiklik olmaktadır. Tohumlar ekildikten sonra çimlenme gerçekleşene kadar olan sürede bezelye tohumlarının suya daha çok ihtiyacı vardır. Bu süreçte toprak nemli kalacak şekilde sulama yapılmalıdır. Toprağın kurumasına göre bu işlem sıklığına karar verilmelidir. Çimlenmeden sonra bezelyelerin su ihtiyacı azalır. Ancak bu süreçte de sulama ihmal edilmemelidir. Düzenli ve yeterli sulama ile bezelyeler daha hızlı ve sağlıklı gelişmektedir.
Dünya genelinde sevilerek tüketilen sebzelerden biri olan bezelye, tarımla ilgilenen kişilerin tercih ettiği başlıca sebzeler arasında yer almaktadır. Bu nedenle bezelye tohumları çok ilgi görmektedir. Bezelye tohumu yetiştirmek isteyenlerin farklı bezelye tohumu çeşitleri arasında ihtiyaçlarına uygun bir tür seçmesi gerekmektedir. Ülkemizde en çok ilgi gören bezelye tohumu çeşitleri arasında yaprak bezelye tohumu ve bezelye tohumu bulunmaktadır. İri taneli bezelye tohumu ve geleneksel mor bezelye tohumu da ilgi gören bezelye tohumları arasında yer almaktadır. Bu tohumlara sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
